Aftozne promjene javljaju se samo na oralnoj sluznici kao okrugle, jasno ograničene bolne ulceracije plitkog, nekrotičnog, žućkastog dna i blago uzdignutih crvenih rubova. U pravilu se uvijek pojavljuju na tzv. nefunkcionalnoj sluznici (sluznica obraza, jezik, podjezični prostor), a na mastikatornoj ili funkcionalnoj sluznici (zubno meso, tvrdo nepce) javljaju pojedinačne (solitarne) afte koje ne ubrajamo u autoimuni poremećaj.
Pravi uzrok njihova nastanka je nepoznat, međutim, postoje neki predisponirajući faktorih
- anemiju zbog nedostatka željeza, folata i vitamina B skupine;
- neutropeniju (smanjenje broja neutrofilnih leukocita u krvi);
- lokalnu traumu;
- alergijska stanja;
- emocionalni stres;
- fizičku iscrpljenost;
- usporen protok u krvnim žilama epitela;
- metaboličke poremećaje;
- hormonalne poremećaje;
- kronične bolesti koje dovode do imunodeficijencije
Takođe je uočeno da se afte češće javljaju kod žena nego kod muškaraca.
Afte se uobičajeno prvi put pojavljuju u dobi između 10. i 40. godine života, najčešće u drugoj i trećoj deceniji. Nakon toga se ponovo pojavljuju, no mogu proći mjeseci i godine bez afti. Čim smo stariji, sve rjeđe će nas mučiti ovaj problem.
Afte se liječe lokalno. Prije svega se nastoji spriječiti bol primjenom površinskih anestetika te ispiranjem različitim tekućinama Da bi se preveniralo stvaranje afti treba ozbiljno povesti računa o oranoj higijeni i obratiti pažnju na opšte zdravlje.
Kada se afta već javi, kod lečenja je jako važno obezbediti higijenu, da se problem sa ranicama u ustima ne bi dodatno zakomplikovao infekcijom. Ukoliko je pad imuniteta vezan za menstrualni ciklus ili korišćenje kontraceptivnih pilula, treba raditi na jačanju imuniteta.
Izbegavanjem grubih i oštrih namirnica, pažljivim pranjem zuba i ne konzumacijom kiselih proizvoda, mogu se takođe smanjiti simptomi pojave afti u ustima.
B12 i konzumacija ovog a i ostalih vitamina B kompleksa koji često nedostaje vegetarijancima ili veganima, može sprečiti recidiv u nekim slučajevima. Kratko ćemo zaključiti da je proces stvaranja afti često vezan za emocionalna stanja, stres, pad imuniteta ili neku drugu bolest koja prethodi ili sledi. Ovo znači da, iako benigne, one mogu biti indikator da nešto u organizmu nije kako valja i da opšte zdravlje nije na zadovoljavajućem nivou.